کد مطلب:38835 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اهل بيت

چرا حضرت علي در نامة 69 نهج البلاغه ميفرمايند: از همنشيني با فاسقان بپرهيز كه شر به شر ميپيوند؟

با تبريك به شما پرسشگر محترم، به خاطر دقتي كه داشتهايد. جملة اياك ومصاحبة الفُساق فانّ الشر بالشر يلحقُ در شرحهاي نهجالبلاغه، به چند وجه معنا شده است:

1. از همنشيني با فاسقان بپرهيز، زيرا اين همنشيني، موجب بدي عاقبت تو ميگردد; يعني خودِ همنشيني با فاسق شرّي است كه به فاسق پيوند خورده است.

2. از همنشيني با فاسقان بپرهيز و گرنه تو خود نيز شرّي، چون مقدمه اوّل: شر به شر پيوند خورده است. مقدمة دوم: و تو نيز (در صورت عدم پرهيز از همنشيني) به شرّي پيوند خوردهاي. از اين دو مقدمه نتيجه ميگيريم كه تو نيز شرّي. (استدلال به روش شكلدوم قياس منطقي)(ر.ك: توضيح نهجالبلاغه، محمد حسيني شيرازي، دارالتراث الشيعه، تهران، 1385 ق.)

3. مقداري از بدي كه در وجود تو است، با بدي فاسق پيوند خورده يك ديگر را تقويت ميكنند، مثل دو شعلة آتش كه وقتي كنار هم باشند، به يك ديگر سرايت كرده و هم ديگر را تقويت ميكنند. (در اين حالت، مقصود از الحاق سرايت و تقويت است).(ر.ك: شرح نهجالبلاغه، ابن ابي الحديد.)

4. در بعضي از نسخههاي نهجالبلاغه، لفظ يلحِق با كسر حأ آمده است; در اين صورت، تقدير عبارت چنين بوده است: فان الشَرَّ بالشرّ يُلحقكَ; دوست شرور، تو را به بدي و شرارت ملحق كرده و پيوند ميزند.

حضرت اميرالمؤمنين، در اين نامه، توصيههاي اخلاقيِ دقيق و متعددي دارند و در اوايل نامه نيز، دربارة دوستي با افراد سست رأي و زشت عمل، هشدار دادهاند، و به اين نكته تصريح فرمودهاند كه انسان، به سبب دوستش، سنجيده و ارزشگذاري ميشود.

خداوند در سورة فرقان، آية 28 و 29 ميفرمايند: يَـَوَيْلَتَيَ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاَ نًا خَلِيلاً # لَّقَدْ أَضَلَّنِي...; اي واي بر ما، كاش فلاني را دوست نگرفته بودم، او مرا گمراه كرد....